Mediawelzijn als must

Jouw eigen privacy en veiligheid

Waar ligt jouw grens? Wat mogen anderen wel van je weten en wat niet? Sommigen mensen zullen zeggen dat ze geen geheimen hebben en best wat gegevens willen delen. Maar die gegevens kunnen ook in verkeerde handen vallen. Dat geldt niet alleen voor informatie die je deelt via social media, maar ook voor gegevens die je achterlaat op websites. Er zijn genoeg gevallen bekend van sites waar hackers allerlei privégegevens van gebruikers hebben buitgemaakt. Die gegevens kunnen vervolgens voor allerlei doeleinden worden misbruikt.

Wees wijs met wachtwoorden

Hackers hebben het vaak gemunt op wachtwoorden van gebruikers. De ervaring leert dat veel mensen maar een paar wachtwoorden gebruiken voor heel veel verschillende accounts. Worden jouw gebruikersnaam en wachtwoord bij een hack buitgemaakt, dan kunnen criminelen daarmee misschien wel op nog veel meer websites inloggen. Gebruik daarom meerdere wachtwoorden met minimaal 12 (liefst zoveel mogelijk verschillende) tekens. Sla je wachtwoorden ook op in een online kluis en beveilig die met een sterk wachtwoord. Stel tot slot voor je belangrijkste accounts een tweefactor-authenticatie in. Je moet dan, vaak met je mobiele telefoon, een extra controle uitvoeren voordat je toegang krijgt tot bijvoorbeeld je e-mail.

Benieuwd of jouw gegevens al eens zijn buitgemaakt bij een hack? Op haveibeenpwned.com/ kun je dat controleren door je e-mailadres of telefoonnummer in te voeren.

Online advertenties

Zit je ’s middags je les voor te bereiden voor de volgende dag, zie je op de website met dat handige rekenblad ineens een advertentie met die mooie schoenen die je gisteren in de Wehkamp-app zat te bekijken. Toeval? Soms wel, maar heel vaak niet. Doordat je het gebruik van cookies toestaat en vaak zonder te lezen akkoord geeft op algemene voorwaarden, loop je het risico dat je toestemming geeft om jouw gegevens te delen met derde partijen. Die leuke schoenen die je hebt gezien bij Wehkamp komen op je tijdlijn van Facebook voorbij omdat je toestemming hebt gegeven voor het plaatsen van cookies. Het is belangrijk om je hiervan bewust te zijn, zeker omdat kinderen er ook mee te maken krijgen. Dat geldt voor allerlei websites die ze met of zonder jouw toestemming op school bezoeken. Maar ook thuis komen ze met online advertenties in aanraking. Daar komt bij dat die cookies vaak veel informatie geven aan de adverteerders. Zo weten die adverteerders welke interesses jij hebt en kunnen ze nog gerichter adverteren, wat weer invloed heeft op je consumeergedrag. Zorg dus dat je weet wat er gebeurt als je klakkeloos op ‘Akkoord’ klikt.

De veiligheid van je leerlingen

Kinderen zijn erg vatbaar voor de handige trucs van de grote socialemediaplatforms. Ze willen maar wat graag een smartphone om ook mee te kunnen doen. Al snel worden dan de eerste foto’s en filmpjes gemaakt en gedeeld via TikTok, YouTube en andere platforms. Op zich is daar helemaal niks mis mee, mits ze het op een verstandige en verantwoorde manier doen. Helaas komt het voor dat kinderen en pubers uitgedaagd worden door onbekenden om meer van zichzelf te laten zien dan ze willen, soms in ruil voor geld of andere mooie beloftes. Een paar jaar geleden kwam er zelfs een bekende Nederlander op een vervelende manier in het nieuws, omdat hij een minderjarige jongen uitdaagde iets te doen wat hij helemaal niet wilde. Zulke filmpjes en foto’s kunnen nog jarenlang blijven rondzwerven op het internet en dat kan voor kinderen heel vervelende gevolgen hebben.

Het spreekwoord ‘Voorkomen is beter dan genezen’ gaat helaas in zulke gevallen niet op. Daarom is het belangrijk om hierover het gesprek aan te gaan met je leerlingen. Bespreek waarom ze bepaalde dingen wel of juist niet kunnen delen en wat de gevolgen kunnen zijn. Leg ook uit dat je lang niet altijd weet wie er aan de andere kant van ‘de lijn’ zit en wat zijn of haar intenties zijn. Nogmaals: een foto of filmpje dat je naar een ander verstuurt, kan je nog jarenlang op een vervelende manier achtervolgen.

Tot slot

Tot zover dit laatste deel van de reeks ‘Mediawelzijn als must’. Ik hoop dat je de blogs met plezier en interesse hebt gelezen. En wil je over dit onderwerp nog eens nader van gedachten wisselen? Als onderwijsadviseurs van Heutink ICT gaan we ook zo’n gesprek graag met je aan!