Wat doe jij eigenlijk als ICT-coördinator?
De ICT-coördinator is de ICT-coördinator niet meer. In het verleden werd de functie vooral vervuld door leerkrachten (soms ook ouders) die handig waren met computers. Maar de laatste jaren merk ik op vrijwel alle scholen waar ik kom dat het accent verschuift van de techniek naar de onderwijskundige mogelijkheden van die techniek. Wat betekent dat voor jou als ICT’er – en voor hoe jij je ICT-tijd zo nuttig mogelijk besteedt?
Ontwikkeling van ICT
Eén ding is zeker: de ICT’er van nu is niet meer de techneut van toen, die vooral bezig was met het beheren van het systeem. De techniek is enorm doorontwikkeld en de meeste scholen kiezen ervoor het technisch beheer uit te besteden. Je hoeft hooguit nog af en toe te bellen met een servicedesk, verder heb je er nauwelijks omkijken naar. De meeste storingen kunnen op afstand worden opgelost door de leverancier. De techniek is op orde, en zo hoort het ook in een tijd waarin kinderen dat de gewoonste zaak van de wereld vinden.
Onderwijskundige blik
In de rol van de ICT’er zie je dus een omslag naar de meer onderwijskundige kant. De meeste ICT’ers van nu willen daar ook graag mee bezig zijn; hun collega’s helpen de mogelijkheden van ICT te benutten voor nieuwe manieren van lesgeven. Deze onderwijskundige ICT’ers verdiepen zich in ontwikkelingen en innovaties en fungeren daarbij tegelijk als filter voor de rest van de school: waarmee zouden we iets kunnen? En waar moeten we vooral ver vandaan blijven, omdat het niet past bij onze visie op onderwijs? Er komt vandaag de dag al zoveel op leerkrachten af – denk alleen maar aan de digitale geletterdheid, straks in 2021 – dat het goed is dat er op school iemand is die thuis is in de ICT-ontwikkelingen en weet hoe je die kunt implementeren in de lessen.
Van ICT-coördinator naar iCoach
Als jij als ICT’er ook vooral in deze onderwijskundige rol actief bent (of wilt zijn), word je in feite meer een iCoach dan een ICT-coördinator. Aan de ene kant ben je voor je collega’s een bron van informatie en inspiratie. Maar aan de andere kant ben je ook een kritische vriend, die lastige vragen durft te stellen: “Zeg collega, jij werkt nu al een tijdje op deze manier met ICT, maar sluit het eigenlijk wel aan bij onze visie? Levert het je op wat je had gehoopt? Zijn er misschien punten waarop je hulp nodig hebt?”
De praktijk werkt tegen
Maar nu komt het lastige: in de praktijk hebben leerkrachten nog steeds veel behoefte aan de technische kennis en vaardigheden van hun ICT’er. Zo wordt er vaak automatisch een beroep op hem of haar gedaan, ook wanneer dat helemaal niet nodig is. Bijvoorbeeld als er een kapotte beamerlamp vervangen moet worden, een computer opnieuw moet worden opgestart of een stekker niet goed in het stopcontact zit. En zoiets gebeurt natuurlijk altijd op een onhandig moment, wanneer jij als ICT’er net zelf enthousiast les staat te geven. Je bent dan zo tien minuten je klas uit, en als je terugkomt moet je de draad van je les weer helemaal zien op te pakken. Zo zijn ICT’ers toch nog altijd meer dan de helft van hun tijd kwijt aan technische zaken. Gelukkig merk ik dat steeds meer scholen hun ICT’er ontzien door dit soort storingen te laten oplossen door de conciërge, of door een handige ouder. Het zou mooi zijn als jij dat op jouw school ook zo kunt regelen, want je ICT-tijd is er veel te kostbaar voor.
Altijd tijd te kort
Uit eigen ervaring weet ik dat je als ICT’er altijd tijd tekortkomt. Voordat ik aan het werk ging bij Heutink ICT, heb ik jaren voor de klas gestaan. Toen ik in 2008 begon als leerkracht, werd ik direct ook ICT’er. Voor die rol had ik toen 3 uur in de week. Dat is weinig, zeker als je een groot deel van die tijd moet besteden aan het oplossen van simpele storingen. Maar tegenwoordig is er vaak nog veel minder tijd voor ICT. Er zijn scholen waar de totale ICT-tijd per jaar 40 uur is, oftewel maar 1 uur per (les)week. Dat komt natuurlijk mede door het toenemende tekort aan leerkrachten; de ICT’er is simpelweg nodig voor de klas.
Taakbeleid en parttimers
Het probleem kan nog nijpender worden als de schooldirecteur ervoor kiest ICT te scharen onder het taakbeleid. In zo’n geval moet de ICT’er buiten schooltijd tijd vrijmaken voor ICT, terwijl andere collega’s vanuit hetzelfde taakbeleid bezig zijn met het voorbereiden van de Sinterklaasviering, de Avondvierdaagse of andere evenementen. Er zijn ook scholen waar de taak van ICT’er jaarlijks rouleert, omdat niemand echt affiniteit heeft met het onderwerp. Dat is uiteraard niet bevorderlijk voor het consequent implementeren van het ICT-beleid. Een ander veel voorkomend probleem komt voort uit het feit dat veel ICT’ers, net als andere leerkrachten, parttimers zijn. Is er op hun vrije dag een storing of ander probleem dat de conciërge niet kan oplossen, dan kan het gebeuren dat een klas bijvoorbeeld een paar dagen het digibord niet kan gebruiken. In de praktijk zijn er heel wat bevlogen ICT’ers die in zo’n geval toch even langskomen, vrije dag of geen vrije dag. Maar daar mag je natuurlijk niet van uit gaan.
Zet je collega’s aan het werk
Wil jij ondanks je beperkte ICT-tijd een onderwijskundig ICT’er zijn, een echte iCoach voor je collega’s? Wees dan niet bang om hen te vragen je te helpen. Dat kunnen ze alleen al doen door minder ingewikkelde (technische) problemen zelf op te lossen, al dan niet met hulp van de conciërge of een andere handige collega. Veel leerkrachten vinden dat misschien lastig, omdat ze willen focussen op het lesgeven. Maar voor kinderen die geacht worden zich digitale vaardigheden eigen te maken kan het ook leerzaam zijn om te zien hoe hun leerkracht voorbeeldgedrag vertoont door problemen op dit gebied zelf op te lossen.
Ralph van der Stroom
Ralph van der Stroom stond 15 jaar voor de klas en volgde de post-HBO-opleiding Specialist Toekomstgericht Onderwijs voordat hij onderwijsconsulent werd bij Heutink ICT. Ralph zet zich in om kinderen te helpen bij het ontwikkelen van 21e-eeuwse vaardigheden, zoals programmeren. Tot zijn verdere specialismen behoort het op basis van diezelfde vaardigheden coachen van teams om veranderingen in hun onderwijs aan te brengen.
Gerelateerde artikelen
5 do’s en 5 don'ts voor jouw ICT-beleidsplan
Nuttige informatie en inspiratie voor het op papier krijgen van je ICT-beleidsplan.
10 tips om tijd vrij te maken voor ICT
Voor iedereen die te druk is met het oplossen van storingen en technische problemen.
5 vragen aan onderwijsconsulent Wim van der Veen
Zijn focus ligt meer op onderwijskundige toepassing dan op technologie.
